‛ගෞරවනීය සාමය’: කාගේ ගෞරවයද?

මව්බිම | 2006 අගෝස්තු 20
.......................................................................................................................................

‛ගෞරවනීය සාමය’ බොහෝවුන්ගේ සිත්ගත් වදනකි. එය කාගේත් ආදරය දිනූ උද්‍යෝග පාඨයක් බවට පත් වී තිබේ. දෙමළ ජනයාට ඇති ප්‍රශ්නය කුමක්දැයි අසන්නෝද, ඇත්තේ ත්‍රස්තවාදී ප්‍රශ්නයක් පමණක් යැයි කියන්නෝද, යුද්ධයෙන් තොර විසඳුම් මාර්ගයක් නැතැයි අදහන්නෝද ‛ගෞරවනීය සාමය’ අදහති. දිවි හිමියෙන් ඒකීය රාජ්‍ය රකින්නෝද එයම වහරති. මෙය සිංහල බෞද්ධයින්ගේ රට යැයි සිතන්නෝද එයම පසසති. එය කොයි දක්‍ෂිණාංශිකයාටත් රිංගා ගත හැකි හොඳ ප්‍රොපගැන්ඩා බංකරයකි. එහි හරය කුමක්දැයි කිසිවෙක් නොඅසයි. ඇත්තෙන්ම නම් එවැනි හරයක් තිබීම කිසිවෙකුට අත්‍යාවශ්‍යද නොවේ. ඇමරිකානු විදේශ ප්‍රතිපත්තියේ අංක එකේ විවේචකයා වන චොම්ස්කිට අනුව මේ වනාහී ‛හොඳ ප්‍රොපගැන්ඩාවල’ ලක්‍ෂණයයි. ඔහු තැනක මෙසේ ලියයි: ‛‛ඔබට අවශ්‍ය වන්නේ කිසිවෙකු විරුද්ධ නොවන සටන් පාඨයක් නිර්මාණය කිරීමයි. එයින් අදහස් වන්නේ කුමක්දැයි කිසිවෙක් නොදනී. ඊට හේතුව ඇත්ත වශයෙන්ම එය කිසිත් අදහස් නොකරන නිසායි. එහි ඇති තීරණාත්මක වටිනාකම වන්නේ වැදගත් ප්‍රශ්න කෙරෙන් ඔබේ අවධානය වෙනතකට යොමු කිරීමට එම පාඨය සතු සමත්කමයි.’’  (Media Control: The Spectacular Achievements of Propagnda)

‛ගෞරවනීය සාමය’ එවැනි වර්ගයේ යෙදුමකි. එය මහින්ද චින්තනයේ ලියැවිලිවල සාඩම්බර ලෙස වැජඹේ. නමුත් එම යෙදුමේ දේශපාලන උපත මහින්ද චින්තනයට සම්බන්‍ධයක් නැත. ඇත්ත වශයෙන්ම නම් එය මෑතකාලීනව උපන්නේ 1992න් පසු කාලයේ ජනතා විමුක්ති පෙරමුණේ ලිපි ලේඛණ හා නිවේදන තුළිනි. ජාතික ප්‍රශ්නයට ඇති විසඳුම පිළිබඳ ජවිපෙ සිතන්නේ කුමක්දැයි ඇසූ විට ‛අප පෙනී සිටින්නේ ගෞරවනීය සාමයක් සඳහා’යැයි එවක සිට ජවිපෙ කියයි. 1992 රහසිගත පක්‍ෂ සාමාජිකයින්ට ජවිපෙ නායක සෝමවංශ අමරසිංහ විසින් එවන ලද මැයි දින යෝජනාවන්ගේ සිට 1994 මැද භාගයේදී ෆැක්ස් මගින් ඔහු හා කළ පළමු පුවත්පත් සාකච්ඡාව දක්වාත්, 1994 ජාතිය ගළවාගැනීමේ පෙරමුණේ මැතිවරණ වේදිකාවල සිට මහින්ද චින්තනය දිනවීමේ රූපවාහිනී සාකච්ඡා දක්වාත් මේ යෙදුම ජවිපෙ හොඳ හැටි තොරොම්බල් කොට තිබේ. නමුත් එය කිසිදු සංයුක්ත අදහසක් පළ නොකරයි.

මාවිල්ආරු සහ කඩදාසි දුටුගැමුණුවාදය

මව්බිම | 2006 අගෝස්තු 13
.......................................................................................................................................

දකුණු අපි‍්‍රකානුවන්ට එරෙහි ටෙස්ට් ජයග‍්‍රහණයත්, කොටින්ට එරෙහි මාවිල් ආරු විජයග‍්‍රහණයත් එකම දිනවල දකුණේ ජන ජීවිතය නිවා සනහා තිබේ. ෆවුසි ඇමතිවරයාගේ සිට දේශපාලකයෝ බොහෝමයක් දෙනා සරවනමුත්තු කී‍්‍රඩා බිමත්, ති‍්‍රකුණාමලයේ සංග‍්‍රාම බිමත් අතර යුහුසුළුව දුව පැන ඇවිදිමින් ‘ජයග‍්‍රහණයන්ට’ අවශ්‍ය දේශපාලන නායකත්වය සැපයූහ. සෑම පැයකටම මිනිත්තු පහක් යුද තොරතුරුද, මිනිත්තු පනස් පහක් කී‍්‍රඩා තොරතුරුද රසවිඳ දිවි ගෙවීම අපේ රටවල රජයන ප‍්‍රමෝදජනක ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදයේ ලක්‍ෂණයකි. ඒ අනුව දැන් ලංකාව මුහුණ දීගත් අභියෝගයන් දෙවැදෑරුම්ය. එක් අතකින් ලෝක කුසලාන තරඟාවලියකි. අනෙක් අතින් හතරවැනි ඊළාම් යුද්ධයකි. එක් ජයග‍්‍රහණයක් මුත්තයියා මුරලීදරන් මත රඳා පවතී. තව ජයග‍්‍රහණයක් විනායගමූර්ති මුරලීදරන් මත රඳා පවතී.

නමුත් සරළ ආවේගයන් යටින් සැඟවුණු ලේ වැකි යථාර්ථයන් කිසිවෙකුත් නොදකී. මාවිල්ආරු අර්බුදය පිළිබඳ කොළඹ උද්වේගකර පුවත් සිරස්තල විසින් වඩා බිහිසුණු මිනිස් ඛේදයන් යටගසනු ලබයි. ඒ ඛේදයන්ගේ ඉතිහාසය මාවිල්ආරු අර්බුදයේ ඉතිහාසයට වඩා පැරණි එකකි. ඒ අර්ථයෙන් බැලූ විට මාවිල්ආරු මුල්කොටගෙන ඇදී යන යුද්ධය කලින්ම ලියා තබන ලද්දකි. එය එක්කෝ මීට වසර විස්සකට පෙර පුපුරා යාමටද ඉඩ තිබිණ. නැතහොත් එය වසර විස්සකින් පසු පුපුරා යාමටද ඉඩ තිබිණ. නිදහසින් පසු ලංකාවේ පූර්ණ රාජ්‍ය අනුග‍්‍රහ ලබමින් දියත් වූ නැගෙනහිර පළාතේ සිංහල ජනපදකරණ කි‍්‍රයාවලිය ගැන ඇත්ත කතාව එතරම් විරෝධාර පුරාවෘතයක් නොවේ. එය දුගී සිංහල ජනයා - දිළිඳු දෙමළ ගොවි ජනයාට එරෙහි අත් මුගුරක් ලෙස යොදා ගනිමින් අනාගත යුද්ධයක ගොදුරු බවට පත්කළා වූ බල සැලැස්මකි.

බුදුරැස් ඕනෑකර තිබේ

මව්බිම | 2006 අගෝස්තු 06
.......................................................................................................................................

ප්‍රොපගැන්ඩා (propaganda)  යන වචනය බිඳී ආවේ ලතින් භාෂාවේ propagare යන වචනයෙනි. ලතින් බසින් propagare යනු උද්‍යානකරුවෙකු විසින් පැලයකින් දළුලන නව රිකිලි බිඳ අලූත් පැලෑටි වශයෙන් වෙනම පොළොවේ ඉන්දවීමයි. නමුත් ඒ වචනය අද භාවිතා වන සමාජ විද්‍යාත්මක අර්ථයෙන් මුලින් යොදාගත්තේ රෝමානු කතෝලික පල්ලියයි. සැළකිය යුතු කලකට පෙර Techniques of Persuasion කෘතිය ලියූ බි‍්‍රතාන්‍ය මනෝ ප‍්‍රතිකාරක ආයතනයේ ආචාර්ය ජේම්ස් බ‍්‍රවුන් propaganda සහ පල්ලිය අතර සම්බන්‍ධය ගැන සාකච්ඡා කරමින් මෙසේ ලියයි:

‘‘රෝමානු කතෝලික පල්ලිය විසින් propagare යන වචනය සමාජ විද්‍යාත්මක අර්ථයෙන් යොදාගැනීමේදී එහි එක් අදහසක් වූයේ මේ ආකාරයෙන් පතුරුවන ලද අදහස් වූ කලී වපුරන ලද හෝ කෘතිමව ජනනය කරන ලද ඒවා බවයි.’’ - (Techniques of Persuasion: From Propaganda to Brainwashing)